Wat zit er in regenwater?

1 Wat is regenwater?

Regenwater is gecondenseerd water dat verdampt is uit zeewater of van het land. De watermoleculen zijn dus erg schoon en zuiver als deze zich nog in de wolken bevinden. Vervolgens vallen de watermoleculen in de vorm van regenwater (of sneeuw of hagel) neer op de aarde. Dan zijn er drie mogelijkheden:

1. Het regenwater wordt gebruikt door de natuur
2. Het regenwater zakt weg in de grond
3. Het regenwater wordt afgevoerd via oppervlaktewater

Drinkwater wordt gemaakt uit grondwater of oppervlaktewater, wat feitelijk niks is dan oud regenwater. Maar regenwater kan ook direct opgevangen en gebruikt worden, net als de natuur dat doet.

2 Atmosferische vervuiling

Onderweg van de wolken naar de aarde neemt het regenwater enige vervuiling mee, het wast feitelijk de lucht. Dat heet atmosferische depositie. Daarbij gaat het om de volgende stoffen. 

Zeezout

Aan zee is de lucht zout. Afhankelijk van de weersomstandigheden kan het voorkomen dat dit wordt meegenomen door de regenwater en neerslaat. Beschikbare studies wijzen uit dat de concentraties in regenwatertanks klein zijn en niet hinderlijk zijn voor gebruik.

Oxides

Door menselijke activiteiten, het verkeer en de industrie komen er koolstofdioxiden (CO₂), stikstofoxiden (NOₓ) en zwaveloxiden (SO₂) in de lucht. Dat leidt tot verzuring van het regenwater met zwavelzuur (H₂SO₄) en salpeterzuur (HNO₃).

Decennia geleden spraken we over zure regen, die directe zichtbare schade opleverde aan de natuur. Door verbetering van verbrandingsprocessen en luchtfiltering is zure regen een achterhaald begrip, maar de stikstofoxiden zijn nog wel steeds belastend voor de natuur.

In regenwatertanks levert het geen probleem op, het leidt hooguit tot een lichte daling van de pH van regenwater. En in betonnen tanks wordt dit weer geneutraliseerd.

Ammoniak

De landbouw stoot veel ammoniak (NH₃) uit. Dat is niet alleen belastend voor de natuur, maar is soms ook direct terug te vinden in het regenwater in regenwatertanks. Naar schatting in 10% van de regenwatertanks overschrijdt de hoeveelheid ammoniak de norm voor drinkwater.

Gewasbeschermingsmiddelen

In een agrarische omgeving kunnen gewasbeschermingsmiddelen in regenwater terecht komen met in potentie hoge concentraties in een periode kort na gebruik daarvan.

PAK’s

PAK’s - polycyclische aromatische koolwaterstoffen - worden veroorzaakt door uitlaatgassen. Deze slaan voornamelijk neer op de verharding en zijn minder hinderlijk voor regenwater dat op daken valt.

3 Vervuiling van dak en dakgoten

Regenwater dat bedoeld is voor (her)gebruik mag uitsluitend opgevangen worden op daken en niet van de verharding. Maar ook het dak en de dakgoten zijn van invloed op de kwaliteit van regenwater. Daarbij gaat het om het volgende.

Organische vervuiling

Op het dak valt er stof en blad en kan er sprake zijn van ongedierte en dierlijke uitwerpselen. Dat zorgt voor organische- en microbiologische vervuiling van het regenwater.

Daken en dakgoten

Het materiaal dat gebruikt wordt voor het dak en de dakgoten kan eveneens van invloed zijn op de kwaliteit van het regenwater.

• Een bitumen dak kan de eerste periode (3-6 maanden) zorgen voor enige gele verkleuring en de afgifte van koolwaterstoffen (carbolzuur). Na voldoende regenval verdwijnt dit vanzelf.
• Een bitumen dak kan geballast worden met grind en dat kan zorgen voor vervuiling van het regenwater met zwevende deeltjes. Ook dat verdwijnt na voldoende regenval vanzelf, het grind is dan feitelijk gewassen.
• Zink, koper en aluminium corroderen, maar in geen enkele van de beschikbare studie of waterkwaliteitsmetingen zijn daarvan hoge concentraties in het regenwater aangetoond. Afhankelijk van de toepassing kan er gekozen worden voor alternatieve materialen.
• Lood corrodeert eveneens en is schadelijk voor de gezondheid. Afhankelijk van de toepassing is het gebruik hiervan af te raden.
• EPDM (rubber) en kunststoffen hebben doorgaans geen afgifte aan regenwater. Het gebruik hiervan is juist aan te raden.
• Groene daken zorgen zeker voor verkleuring van het regenwater en afhankelijk van het gekozen substraat en de bemesting ook voor chemische vervuiling van het regenwater. Afhankelijk van de toepassing moet bekeken worden in hoeverre dit hinderlijk is.
• Zonnepanelen bestaan uit glas en aluminium en geven geen stoffen af aan het regenwater.

4 De opslag van regenwater

De kwaliteit van het regenwater wordt vervolgens beïnvloed door de methode van opslag.

Licht en temperatuur

Bij voorkeur wordt regenwater altijd ondergronds opgeslagen. Er is dan geen lichttoetreding en het regenwater blijft koel. Dat beperkt sterk de biologische ontwikkeling in het water

Materiaal regenwatertank

Regenwater kan opgeslagen worden in kunststof of betonnen tanks. Door de afgifte van mineralen heeft beton de voorkeur. Dat zorgt voor neutralisatie van de pH en voor enige mineralisatie (gem 50-80 mg/l) van het regenwater. Omdat regenwater in tegenstelling tot grondwater geen kalk of magnesium bevat is het gehalte van waterstofcarbonaat soms lager dan de norm voor drinkwater, die vanzelfsprekend voornamelijk gebaseerd is op grondwater.

5 Het filteren van regenwater

Het goede nieuws is dat alle vervuiling die er in regenwater terecht kan komen, er ook weer uitgehaald kan worden. We hebben daarin erg veel kennis opgebouwd en er slimme producten voor ontwikkeld. U vindt deze op de pagina over regenwaterfilter- en besturingssystemen.