Regenwater als bron voor drinkwater in Vlaanderen
- 30 jaar expertise in water
- Betrouwbare kwaliteit
- Innovatieve oplossingen
- Uitstekende service
Regenwater als bron voor drinkwater in Vlaanderen
Het gebruik van regenwater voor toiletten, wasmachines en buitenkraan is in Vlaanderen al goed ingeburgerd sinds de verplichting om een regenwatersysteem te installeren bij herbouw van een gebouw met een dakoppervlakte groter dan 100m². Minder bekend is het gebruik van regenwater voor hoogwaardige toepassingen zoals de badkamer en zelfs de keuken. De vraag daarna neemt echter wel sterk toe, er staat immers steeds meer druk op de drinkwatervoorziening.
Waterkwaliteitseisen
Het gebruik van regenwater voor de badkamer en keuken is in Vlaanderen toegestaan, maar de kwaliteit van het gezuiverde regenwater dient dan wel te voldoen aan drinkwaterkwaliteit. Als u hiervoor een systeem laat plaatsen dan wordt u gezien als private waterwinner. Omdat er dan een belangrijke wijziging is van de sanitaire installatie moet u een keuring laten uitvoeren van de waterinstallatie, ook voor de niet-aangesloten binneninstallatie. Zie https://www.vmm.be/water/bouwen/keuringen/keuring-waterinstallaties: ‘Richtlijnen gebruik grondwater voor drinkwater door particulieren’.
Bij ingebruikname van uw systeem wordt het gezuiverde water getoetst op parameters uit drie groepen:
- Deel A: microbiologische parameters
- Deel B: chemische parameters
- Deel C: indicatorparameters
De kwaliteit van het gezuiverde water dient ten minste te voldoen aan de twee microbiologische en 32 chemische parameters. De 21 indicatorparameters zijn niet wettelijk verplicht, maar geven wel een goede indicatie over de waterkwaliteit.
Als het gezuiverde regenwater aan deze parameters voldoet kunt u dit gebruiken, zo niet dan zult u maatregelen moeten treffen om alsnog aan de parameters te voldoen. Vijf jaar na ingebruikname dient u een bewakingscontrole uit te voeren en na tien jaar een volledig controle op dezelfde parameters als tijdens de ingebruikname.
Wat is de kwaliteit van regenwater?
Over de kwaliteit van regenwater is er nog relatief weinig bekend. De meest complete studie daarnaar is beschreven in de rapportage ‘Regenwater als alternatieve bron voor drinkwater- aandachtspunten voor kwaliteitscontrole’ van het Nederlandse RIVM. Deze studie is tamelijk uitgebreid, maar kent voornamelijk een theoretische onderbouwing en vrij weinig gegevens uit veldonderzoek. Wat uitgebreider veldonderzoek is te vinden op www.eautarcie.org.
Over het algemeen kan het volgende gesteld worden:
- Regenwater is schoon als het zich nog in de wolken bevindt, het is immers gedestilleerd water
- Als regenwater valt, dan wast het de lucht en kan er vervuiling meekomen: zeezout; oxides van verkeer en industrie; ammoniak van de landbouw en veeteelt; gewasbeschermingsmiddelen;polycyclische aromatische koolwaterstoffen van verkeer.
- Als regenwater afstroomt van het dak en via de goten dan kan er eveneens vervuiling in het regenwater terecht komen: organische en microbiologische vervuiling van stof, bomen, planten en dieren; uitlogend materiaal van de dakbedekking en dakgoten. Bitumen, grind, zink, koper, aluminium en lood kunnen invloed op de waterkwaliteit evenals het substraat van groene daken.
- Regenwater dient altijd koel (ondergronds) en zonder lichttoetreding te worden opgeslagen, bij voorkeur in betonnen putten. Beton heeft namelijk een stabiliserende werking op de regenwaterkwaliteit. Dat treedt een aantal maanden na ingebruikname op, het regenwater dient in die eerste periode om die reden niet gedronken te worden.
Regenwaterzuivering met het SafeWater system
Binnen het relatief nieuwe werkterrein van regenwaterzuivering is het zaak om voor zekerheid te kiezen. Er zijn allerlei filtersystemen verkrijgbaar, maar de zuiverende werking daarvan is zeer discutabel. Bovendien kunnen fabrikanten vaak geen testgegevens aantonen.
Het SafeWater system is het meest veilige in z’n soort. Dit plug & play systeem is geschikt voor huishoudens en heeft een debiet van 30l/min. Het zuiveringssysteem maakt gebruik van vier filterstappen:
- Een microfilter op 50µ zorgt voor verwijdering van kleine deeltjes
- Een actief koolfiltratie zorgt voor binding van organische bestanddelen en verbetert de kleur, geur en smaak van het regenwater. Omdat kool voldoende contacttijd moet hebben zit er bijna 6 liter granulaat in het filter.
- Een ultrafiltratiemembraan op 0,02µ verwijdert alle microbiologische verontreinigingen
- Daarna is er nog een UVC-unit van 30W geplaatst. Theoretisch is deze overbodig, maar deze dubbele barrière zorgt wel voor extra zekerheid over de veiligheid van het gezuiverde regenwater. Ook drinkwaterbedrijven hanteren het principe van een dubbele microbiologische barrière.
Testresultaten
Het SafeWater system is ontwikkeld door Mijn Waterfabriek en uitvoerig getest in laboratoria en in het veld.
Het zuiveringsprincipe is in het jaar 2020 getest door KWR Watercycle Research in opdracht van de WHO waarbij het doel was om het zuiveringsrendement ten aanzien van microbiologie te testen. Dit leverde de volgende meetwaardes op:
Type micro-organisme | Log₁₀ - reductie | Procentuele verwijdering |
Bacteriën | 8,2 | > 99,999999% |
Bacteriofaag type 1 | 5,7 | > 99,999% |
Bacteriofaag type 2 | 3,7 | > 99,9% |
Protozoa | 8,2 | > 99,999999% |
Daarnaast is het zuiveringsprincipe van het SafeWater system in 2020 getest voor het Europese VIDA-project. Gedurende 6 maanden zijn er veldtesten uitgevoerd bij twee voedselverwerkende bedrijven. Het doel daarbij was om aan te tonen dat gezuiverd regenwater kan voldoen aan alle parameters waaraan Nederlands drinkwater moet voldoen. Deze parameters komen overigens sterk overeen met de Vlaamse. Het VIDA-onderzoek toonde aan het haalbaar is om regenwater te zuiveren tot drinkwaterkwaliteit.
Ten slotte is het zuiveringsprincipe van het SafeWater system in de periode 2019-2023 getest bij 15 woningen op 20 indicatorparameters. Dit is uitgevoerd door drie geaccrediteerde Nederlandse laboratoria. De gemiddelde meetwaardes uit deze veldstudies zijn als volgt.
Nederlandse | Vlaamse | Gemiddelde | ||
Parameter | Eenheid | normwaarde | normwaarde | testwaarde |
Bacteriën van de coligroep | kve/100ml | 0 | 0 | 0 |
Escherichia coli | kve/100ml | 0 | 0 | 0 |
Enterokokken | kve/100ml | 0 | 0 | 0 |
Legionella | kve/l | < 100 | - | < 100 |
Ammonium | mg/l | < 0,20 | < 0,50 | 0,30 |
Nitraat | mg/l | < 50 | < 50 | 4,24 |
Nitriet | mg/l | < 0,10 | < 0,10 | 0,25 |
Aluminium | µg/l | < 200 | < 200 | 30,01 |
Zink | µg/l | < 3000 | - | 208,68 |
IJzer | µg/l | < 200 | < 200 | 7,07 |
Koper | µg/l | < 2000 | < 2000 | 13,38 |
Calcium | mg/l | - | - | 16,40 |
Magnesium | mg/l | - | - | 1,33 |
Waterstofcarbonaat | mg/l | > 60 | - | 37,86 |
Hardheid | dH | > 5,6 | - | 1,13 |
Zuurgraad (waterstofionenconcentraat) | pH | 7 < pH < 9,5 | 6,2 < pH < 9,2 | 7,74 |
Zuurstof | mg/l | > 2 | - | 6,48 |
Kleur | Pt-Co/l | < 20 | opm.2 | 13,78 |
Troebelheid | FTU | < 4 | opm.2 | 0,66 |
Elektrisch geleidingsvermogen bij 20°C | mS/m | < 125 | < 21 opm.1 | 13,55 |
Opmerking 1 in tabel Geen abnormale verandering
Opmerking 2 in tabel Aanvaardbaar voor de verbruikers en geen abnormale verandering
Conclusies
Op basis van de testresultaten mag geconcludeerd worden dat het gezuiverde regenwater microbiologisch gemiddeld betrouwbaar is. Bij gebruik voor douchen is dat het meest bepalend voor de waterkwaliteit. Consumptief gebruik vergt wel extra zorg en aandacht. Aandachtspunten zijn daarbij met name de gehaltes aan ammonium, nitriet, calcium, magnesium, waterstofcarbonaat en hardheid.
Bronvermelding
- https://www.vmm.be/water/bouwen/keuringen/keuring-waterinstallaties
- http://www.eautarcie.org/nl/03b.html
- https://www.rivm.nl/publicaties/regenwater-als-alternatieve-bron-voor-drinkwater-aandachtspunten-voor
- https://www.who.int/tools/international-scheme-to-evaluate-household-water-treatment-technologies
- https://vidaproject.eu/project/
- Waterkwaliteitsmetingen project VIDA - Van regenwater naar drinkwaterkwaliteit - WLN
- Waterkwaliteitsanalyses op locatie van WLN, Aqualab Zuid en C-Mark